Jeśli chodzi o futbol wciąż wielu rzeczy musze się nauczyć, zwłaszcza że nigdy nie miałem okazji w niego grać. Dlatego przed tym sezonem postanowiłem kupić dwie książki, które wpadły mi w oko podczas przeczesywania Amazona. Niestety nie ma wartościowych pozycji na ten temat w języku polskim.
Pierwszą jest książka Pata Kirwana “Take Your Eye Off the Ball: How to Watch Football by Knowing Where to Look”. Tytuł książki jest bardzo wymowny. Praktycznie w każdym sporcie zespołowym równie dużo dzieje się poza piłką jak wokół piłki. Nie inaczej jest w futbolu i faktycznie to co dzieje się z piłką tylko częściowo wpływa na sukces lub niepowodzenie całej akcji.
Autor to człowiek o ogromnym doświadczeniu futbolowym. Zaczynał jako trener drużyn uniwersyteckich i licealnych, a potem pracował w NFL jako skaut, asystent trenera defensywy, a skończył swoją NFL-ową karierę w New York Jets na stanowisku osoby odpowiedzialnej za zarządzanie kontraktami i salary cap. Ostatnio pracował jako analityk w NFL.com.
Wbrew tytułowi Kirwan nie rozbiera na czynniki pierwsze tego co widzimy na ekranie. Wręcz przeciwnie, zachęca do wizyt na stadionie, bo w telewizji wielu rzeczy po prostu nie sposób zaobserwować. Książka była pisana w 2010 roku i Kirwan nie mógł jeszcze wtedy wiedzieć, że NFL udostępni kibicom (w ramach League Pass) kamery trenerskie, czyli widok z end zone i All-22, która zawsze pokazuje wszystkich graczy na boisku.
Wracając jednak do rzeczy, autor zaczyna od pokazania jak dzięki prostym tabelkom zaangażować się bardziej w oglądanie meczu i prowadzić obserwacje, które pozwolą przewidzieć pewne tendencje. Potem dokładnie omawia zadania każdej z głównych pozycji, zarówno w defensywie jak i ofensywie. Dla zawodników, którzy większość tych informacji świetnie znają, ciekawsze będą zapewne fragmenty na temat typowego tygodnia ligowego, podczas którego stopniowo układany jest dzień meczowy, metod rozpracowywania rywala, strategii draftu czy wreszcie organizacji front office, czyli tych pracowników klubu, którzy nie są zawodnikami i trenerami.
Kirwan pisze dość prostym, przystępnym językiem, jednak bez przynajmniej bardzo dobrej znajomości angielskiego się nie obejdzie. Nie jest to książka, z której coś mogą wynieść początkujący kibice. Znacznie lepiej przeczytać podstawowe zasady gry, obejrzeć kilkanaście meczy i dopiero sięgnąć po książkę. Dla mnie była to bardzo ciekawa lektura i mam nadzieję, że dzięki temu będę w stanie lepiej obserwować wydarzenia na NFL-owych boiskach w nadchodzącym roku.
Drugą książką był zbiór felietonów Chrisa Browna zatytułowany „Essential Smart Football”. Brown to były licealny quarterback, obecnie felietonista grantland.com, współpracujący również z innymi mediami i prowadzący swoją stronę smartfootball.com.
Jest to książka przeznaczona dla nieco bardziej zaawansowanych czytelników, myślę, że nawet zawodnicy i trenerzy będą w stanie wyciągnąć z niej coś ciekawego. Każdy felieton, liczący 5-10 stron omawia jakiś konkretny problem taktyczny. Od ewolucji spread offense, przez defensywę Dicka LeBeau aż po zmiany w ustawieniu Patriots, które wymusiła na nich defensywa Rexa Ryana.
Tematy są dość zróżnicowane i obejmują zarówno futbol uniwersytecki jak i NFL. Książka zdecydowanie przeznaczona jest dla zaawansowanych użytkowników, ja sam musiałem się kilkukrotnie przy jej czytaniu posiłkować Googlem, żeby zrozumieć ten czy inny koncept. Autor wymaga, żeby czytelnik znał choć podstawowe warianty taktyczne powszechnie używane w futbolu.
Język jest nieco trudniejszy niż u Kirwana, znacznie więcej jest również fachowego żargonu, choć nie na tyle, żeby miał przytłaczać czytelnika. Brown pisze dość ciekawie i przystępnie, jednak złożoność poruszanych przez niego tematów nieuchronnie wpływa na nieco bardziej złożony styl.
Obie książki można kupić na Amazonie w formie książek papierowych lub e-booków, zarówno na amerykańskim jak na brytyjskim. Amazon brytyjski wysyła kuriera do Polski gratis przy zamówieniu powyżej 25 funtów.
