A
Audible – zmiana zagrywki już po ustawieniu zespołu na →linii wznowienia akcji przy użyciu zakodowanych poleceń głosowych, rzadziej gestów.
B
Backfield – część boiska za →linią wznowienia akcji, która nie przylega do niej bezpośrednio. Może się w niej ustawić nie więcej niż czterech zawodników ataku, najczęściej są to →Quarterback i →Running Backowie, rzadziej któryś z →Wide Receiverów lub →Tight End.
Blitz – zagrywka defensywna, w której defensywa desygnuje dodatkowych graczy do →pass rushu w nadziei na uzyskanie przewagi liczebnej nad →linią ofensywną.
C
CBA – Collective Bargaining Agreement, czyli zbiorowy układ pracy. Najważniejszy dokument ligi, negocjowany pomiędzy właścicielami klubów i →NFLPA. Obejmuje między innymi podział zysków (→salary cap), ramowe warunki kontraktów, zasady →draftu i wiele innych elementów.
Center (C) – zawodnik grający na środku →Linii ofensywnej. Zaczyna →snapem każdą →próbę. Pozycje w ofensywie>>>
Checkdown – ścieżka podaniowa, najczęściej do →running backa, wbudowana w strukturę akcji, będąca ostatnią deską ratunku w przypadku pokrycia wszystkich pozostałych →receiverów. Jest to podanie krótkie, mało ryzykowne, ale z reguły mało zyskowne.
Combine (NFL Combine) – impreza na wiosnę przed →draftem, podczas której najbardziej obiecujący kandydaci do NFL poddawani są serii testów przez trenerów i skautów z ligi. Przygotowanie do draftu>>>
Cornerback (CB) – gracz obrony, którego podstawowym zadaniem jest krycie →Wide Receiverów. Wchodzi w skład →Secondary. Pozycje w obronie>>>
D
Defensive End (DE) – gracze zajmujący pozycje na skraju →linii defensywnej. Pozycje w obronie>>>
Defensive Line (D-line, linia defensywna) – grupa obrońców, która ustawia się na środku defensywy na →linii wznowienia akcji, naprzeciwko →linii ofensywnej. Pozycje w obronie>>>
Defensive Tackle (DT) – pozycja na środku →linii defensywnej między →Defensive Endami. Pozycje w obronie>>>
Draft (NFL Draft) – doroczny nabór akademickich zawodników futbolu amerykańskiego do NFL. Kluby zaklepują sobie prawa do zawodników w siedmiu rundach. Więcej o drafcie>>>
Down (próba) – fragment gry od →snapu do zakończenia akcji przez zdobycie punktów, opuszczenie boiska przez zawodnika z piłką lub piłkę, niecelne podanie do przodu, →tackle lub stratę.
Draw – rodzaj zagrania ofensywnego, odwrotność →play action. Ofensywa symuluje akcje podaniową, jednak →Quarterback przekazuje z opóźnieniem piłkę →Running Backowi.
Drive (seria) – ciąg →prób ofensywy zakończony zdobyciem punktów, stratą, puntem lub końcem połowy.
E
Endzone (pole punktowe) – szeroki na całe boisko i długi na 10 →jardów pas na każdym z końców boiska. Jeśli gracz ofensywy znajdzie się w polu punktowym w posiadaniu piłki zdobywa →touchdown.
Extra Point – forma podwyższenia, kopnięcie z 20 →jardów (w NCAA i Europie) lub 33 →jardów (w NFL) po →touchdownie warte 1 punkt.
F
Fair catch – sygnalizacja (machanie ręką nad głową) punt returnera lub kick returnera, który oznajmia, że nie będzie próbował akcji powrotnej. W zamian przeciwnicy nie mogą go atakować po złapaniu piłki. Fair catch jest niemożliwy w endzone. Więcej o special teams>>>
FBS – Football Bowl Subdivision, najwyższa klasa rozgrywkowa w akademickim futbolu amerykańskim w USA. Futbol akademicki>>>
Field goal – kopnięcie z pola na bramkę. Celny kop (ponad poprzeczką i między słupkami) wart jest trzy punkty. Więcej o special teams>>>
Flaga – kawałek żółtego materiału z ciężarkiem, element wyposażenia sędziego, służący do sygnalizowania →przewinienia. Także potoczna nazwa →przewinienia. Czerwonej flagi używają trenerzy w NFL chcąc poprosić sędziego o powtórną ocenę sytuacji na powtórce. Kary w ofensywie>>> | Kary w defensywie>>>
Franchise tag – jednostronne oświadczenie ze strony klubu o zarezerwowaniu jednego z graczy, którym po sezonie kończy się kontrakt. Ma on obowiązek grać w tym klubie przez rok za z góry ustaloną stawkę. Więcej o franchise tagu>>>
Free agent – zawodnik NFL, któremu skończył się kontrakt. Może podpisać kontrakt z dowolnym innym klubem.
Freshman – pierwszoroczniak w drużynie na uczelni lub w szkole średniej. Futbol akademicki>>>
Front office – zbiorcza nazwa pracowników klubu NFL niebędących trenerami ani zawodnikami. Jego najważniejszym elementem jest z reguły →General Manager.
Front seven – blok graczy grających na środku defensywy blisko →linii wznowienia akcji. Składa się z →linii defensywnej i →linebackerów. Pozycje w obronie>>>
Fullback (FB) – odmiana →Running Backa. Większy i silniejszy niż typowy gracz na tej pozycji, fullback otrzymuje piłkę, gdy do przejścia pozostało niewiele →jardów. Najczęściej jednak jego zadaniem jest blokowanie dla →Running Backa. W NFL pozycja powoli wymierająca. Pozycje w ofensywie>>>
Fumble – sytuacja, w której gracz ataku wypuszcza posiadaną piłkę z rąk przed zakończeniem akcji (nie licząc podania do przodu). Taka piłka pozostaje żywa i gracze obu drużyn mogą próbować ją przejąć. Jak czytać statystyki futbolu amerykańskiego?>>>
G
General Manager (GM) – pracownik klubu NFL odpowiedzialny za dobór i zakontraktowanie graczy. Zwierzchnik skautów, w niektórych klubach także sztabu trenerskiego.
Gunner – zawodnik →special teams, którego zadaniem jest jak najszybsze dopadnięcie i powalenie →kick returnera lub →punt returnera. Więcej o special teams>>>
H
Holder (H) – zawodnik →special temas, którego zadaniem jest złapanie →snapu i przytrzymanie piłki w pozycji pionowej podczas →field goali i →extra pointów. Więcej o special teams>>>
Huddle – charakterystyczna narada przed akcją, podczas której →Quarterback przekazuje partnerom zagrywkę i inne wskazówki.
I
Interception (INT, przechwyt) – przechwycenie przez gracza obrony podania od →Quarterbacka nim piłka dotknie ziemi. Oznacza zmianę posiadania piłki. Jak czytać statystyki futbolu amerykańskiego?>>>
J
Jard – miara długości w systemie imperialnym, podstawowa miara na boisku do futbolu amerykańskiego. 1 jard to 0,9144 metra.
Junior – trzecioroczniak w drużynie na uczelni lub w szkole średniej. Futbol akademicki>>>
K
Kick Returner (KR) – zawodnik →special teams, który biegnie z piłką podczas akcji powrotnych po →kickoffach. Więcej o special teams>>>
Kicker (K) – zwany też placekickerem, kopacz. Wyspecjalizowany członek →special teams, który kopie podczas →field goali, →extra pointów i →kickoffów. Więcej o special teams>>>
Kickoff – odkopnięcie piłki w stronę przeciwnika po zdobyciu punktów lub na rozpoczęcie każdej z połów meczu i dogrywki. Więcej o special teams>>>
Kieszeń – zob. Pocket
Kneeldown – przyklękniecie przez →Quarterbacka od razu po →snapie. Liczy się za akcję biegową na -1 →jard i służy zużywaniu czasu pozostałego do końca meczu bez ryzyka straty piłki. Więcej o zarządzaniu zegarem>>>
L
Lateral pass – podanie równolegle do linii końcowej. W myśl przepisów traktowane jest jako podanie do tyłu, które można wykonać nieskończoną ilość razy w czasie jednej →próby. Jego upuszczenie traktowane jest jako →fumble.
Line of scrimmage (LoS, linia wznowienia akcji) – linia biegnąca równolegle do linii końcowej i przebiegająca przez czubek piłki umieszczonej na murawie przed kolejną →próbą (down) przez sędziego.
Linebacker (LB) – zawodnik grający w drugiej linii obrony za →linią defensywną. Wchodzi w skład →Front seven. Pozycje w obronie>>>
Lineman (liniowy) – zbiorcza nazwa graczy →Linii ofensywnej i →Linii defensywnej.
Linia defensywna – zob. Defensive Line
Linia ofensywna – zob. Offensive Line
Long Snapper (LS) – wyspecjalizowany →Center grający w →special teams, który wykonuje →snap podczas →field goali, →extra pointów i →puntów. Więcej o special teams>>>
N
NCAA – National Collegiate Athletic Association. Organizacja zajmująca się organizację wszelkich rozgrywek sportowych na poziomie akademickim w USA. Futbol akademicki>>>
NFLPA – związek zawodowy zawodników NFL. Reprezentuje zawodników w negocjacjach →CBA oraz udziela im pomocy we wszystkich zatargach z ligą np. przy zawieszeniach za naruszenie zasad.
Nickel back (Nickel corner) – dodatkowy, piąty gracz →secondary, desygnowany w celu obrony przeciwko dodatkowym →Wide Receiverom. Pozycje w obronie>>>
O
Offensive Guard (OG) – zawodnik grający wewnątrz →Linii ofensywnej obok →Centra. Pozycje w ofensywie>>>
Offensive Line – linia ofensywna, pięciu graczy stojących na środku formacji ofensywnej na →linii wznowienia akcji. Ich zadaniem jest ochrona →Quarterbacka i blokowanie w akcjach biegowych. Nie są uprawnieni do łapania podań. Pozycje w ofensywie>>>
Offensive Tackle (OT) – zawodnik grający na skraju →Linii ofensywnej. Pozycje w ofensywie>>>
P
Pass rush – część defensywy, której zadaniem jest zaatakowanie i wywarcie presji na →Quarterbacka w celu wymuszenia złego zagrania lub zaliczenia →sacka.
Passer rating – opracowany przez NFL indeks, który w jednej statystyce ma obrazować całość gry →Quarterbacka. Statystyczne indeksy rozgrywającego>>>
Penalty – przewinienie, kara. Nielegalne zagranie obrony lub ataku, za które sędziowie wymierzają karę w postaci utraty jardów. Kary w ofensywie>>> | Kary w defensywie>>>
Pick-six – przechwyt (→Interception) zakończony akcją powrotną defensywy na →przyłożenie
Play action – rodzaj zagrania w ofensywnego, w którym ofensywa symuluje akcję biegową. →Quarterback wykonuje pozorowane przekazanie piłki do →Running Backa, a potem podaje do →receivera.
Playbook – książka ze schematami ofensywnymi i defensywnymi drużyny, formacjami, zagrywkami itp. Potocznie również system ofensywny danej drużyny.
Pocket (kieszeń) – obszar rozciągający się za linią ofensywną od barków jednego →Offensive tackle do drugiego. Rozgrywający pozostający w kieszeni jest bardziej chroniony przepisami, ale nie może odrzucić piłki w miejsce, w pobliżu którego nie ma →receivera. Zwana również →tackle box
Podwyższenie – zob. Extra Point lub Two Point Conversion.
Pole punktowe – zob. Endzone.
Powalenie – zob. Tackle.
Practice Squad – grupa maksymalnie ośmiu graczy, którzy trenują z daną drużyną NFL, ale nie mogą brać udziału w meczach. W każdej chwili mogą podpisać kontrakt z inną drużyną ligi, ale tylko jako pełnoprawni członkowie drużyny (nie można przejść do innego practice squadu).
Próba – zob. Down
Przechwyt – zob. Interception.
Przewinienie – zob. Penalty
Przyłożenie – zob. Touchdown.
Punt – odkopnięcie piłki z powietrza w stronę przeciwnika w celu oddalenia gry od własnego pola punktowego w sytuacji, kiedy zdobycie pierwszej próby jest mało prawdopodobne. Więcej o special teams>>>
Punt Returner (PR) – zawodnik →special teams, który biegnie z piłką podczas akcji powrotnych po →puncie. Więcej o special teams>>>
Punter – zawodnik →special teams wyspecjalizowany w kopaniu piłki podczas →puntu. Więcej o special teams>>>
Q
Quarterback (QB) – rozgrywający w futbolu amerykańskim, który otrzymuje piłkę przez →snap na początku każdej →próby. Więcej o Quarterbacku | Pozycje w ofensywie>>>
Quarterback Sneak – akcja ofensywna, w której ofensywa wykonuje gwałtowny i niespodziewany →snap, →linia ofensywna stara się wygenerować pchnięcie, a →Quarterback podąża za nimi z piłką mocno pochylony w celu zdobycia 1-2 →jardów. Zagrywka stosowana, kiedy do →pola punktowego lub pierwszej próby pozostała bardzo mała odległość.
R
Receiver – zbiorcza nazwa wszystkich zawodników ofensywy uprawnionych do łapania podań.
Red Zone – obszar boska futbolu amerykańskiego rozciągający się od dwudziestego →jarda od →Endzone.
Redshirt – opcjonalny pierwszy rok na uczelni, podczas którego zawodnik nie „zużywa” roku, w którym może brać udział w rozgrywkach →NCAA, dzięki czemu może skończyć pięcioletnie studia. W czasie tego roku chodzi na zajęcia i może brać udział w treningach, ale nie w meczach. Redshirt jest też przyznawany, jeśli zawodnik, który nie skorzystał z redshirtu doznaje ciężkiej kontuzji. Futbol akademicki>>>
Rookie – debiutant grający pierwszy sezon w NFL.
Route – inaczej ścieżka. Nakreślona w playbooku droga, którą w danej zagrywce powinien przebiec →receiver. Więcej o ścieżkach receiverów>>>
Running Back (RB) – gracz ofensywy, którego podstawowym zadaniem jest bieg z piłką w celu zdobycia jak największej ilości →jardów. Pozycje w ofensywie>>>
S
Sack – akcja defensywy polegająca na powaleniu rozgrywającego za →linią wznowienia akcji. Jak czytać statystyki futbolu amerykańskiego?>>>
Safety (S) (pozycja) – gracz obrony najbardziej oddalony od →linii wznowienia akcji. Dzieli się na Strong Safety (SS), który gra bliżej i pomaga w akcjach biegowych oraz Free Safety (FS), który ma podobną rolę jak stoper w piłce nożnej. Pozycje w obronie>>>
Safety (zagranie) – sytuacja, w której gracz ataku zostanie powalony z piłką we własnym →polu punktowym. Za to zagranie drużyna broniąca otrzymuje dwa punkty, a drużyna, która straciła punkty musi odkopnąć piłkę do przeciwnika.
Salary cap – maksymalna kwota, którą klub NFL może wydać w sezonie na płace dla zawodników. Więcej o salary cap>>>
Screen – zasłona. Rodzaj akcji w ofensywie, w której →Quarterback symuluje dalekie podanie, ale podaje krótko →receiverowi, przed którym ustawia się konwój blokujących partnerów. Najczęściej akcja grana przeciwko nadmiernie agresywnym defensywom.
Secondary – ostatnia linia obrony, zajmująca się głównie obroną przeciwko podaniom. Składa się z →cornerbacków i →safety. Pozycje w obronie>>>
Senior – zawodnik grający ostatni sezon w drużynie na uczelni lub w szkole średniej. Futbol akademicki>>>
Seria – zob. Drive
Skill positions – zbiorcza nazwa dla →wide receiverów, →tight endów i →running backów. Pozycje w ofensywie>>>
Snap – zagranie zaczynające →próbę, w którym →Center podaje piłkę między nogami do →Quarterbacka.
Sophmore – drugoroczniak w drużynie na uczelni lub w szkole średniej. Futbol akademicki>>>
Special teams – grupa zawodników, która wchodzi na boisko w sytuacjach specjalnych, czyli przy →kickoffach, →puntach, →field goalach i →extra pointach. Więcej o special teams>>>
Spike – celowe rzucenie piłką o ziemię tuż po →snapie w celu zatrzymania zegara meczowego. Liczy się jako niecelne podanie. Więcej o zarządzaniu zegarem>>>
Ścieżka – zob. Route
T
Tackle – zatrzymanie. Akcja defensywy polegająca na powaleniu na ziemię gracza z piłką lub wypchnięciu go za boisko. Kończy →próbę. Nie mylić z pozycją →Offensive Tackle lub →Defensive Tackle. Jak czytać statystyki futbolu amerykańskiego?>>>
Tackle box – 1. obszar na →backfieldzie rozciągający się między zewnętrznymi barkami obu →Offensive Tackle, w którym →quarterback jest chroniony dodatkowymi przepisami; 2. umowny obszar rozciągający się 5-7 jardów za plecami →defensywnych liniowych, gdzie dochodzi do większości zatrzymań w grze biegowej
Tight End (TE) – gracz ofensywy uprawniony do łapania podań, mocniejszy fizycznie od →Wide Receiverów, często wspiera w blokowaniu →Linię ofensywną. Pozycje w ofensywie>>>
Touchback – sytuacja, w której piłka wypada za linie ograniczające boisko w →endzone defensywy w wyniku →kickoffu lub →fumble ofensywy, wpadnie w →endzone przy →puncie albo gracz defensywy zostanie powalony z piłką we własnym →endzone po jej przejęciu (np. w wyniku →interception). Może też nastąpić, jeśli →kick returner złapie piłkę po →kickoffie we własnym endzone i przyklęknie. Po każdej z tych sytuacji drużyna, która nie miała piłki zaczyna następną akcję z własnego 20 jarda. Więcej o special teams>>>
Touchdown (TD) – przyłożenie. Akcja, w której gracz ofensywy wbiega do →pola punktowego lub zdobywa w nim posiadanie piłki. W jej wyniku ofensywa zdobywa sześć punktów i prawo do →podwyższenie. Jak czytać statystyki futbolu amerykańskiego?>>>
Two Point Conversion – rozgrywana po →Touchdownie akcja, forma podwyższenia, w której ofensywa próbuje zdobyć kolejny →Touchdown zaczynając dwa →jardy od →pola punktowego (trzy →jardy w NCAA i Europie). Mają tylko jedną próbę, udana daje dwa punkty.
U
Undrafted free agent – →rookie, który nie został wybrany w drafcie, ale podpisał kontrakt z jednym z klubów NFL.
V
Victory formation – charakterystyczne, bardzo ciasne ustawienie graczy ataku wokół →Quarterbacka, który ma wykonać →kneeldown. Używana przez drużyny pewne zwycięstwa, by zużyć czas pozostały do końca meczu, stąd nazwa. Więcej o zarządzaniu zegarem>>>
W
Wide receiver (WR) – skrzydłowy, gracz ataku ustawiający się zazwyczaj na skraju formacji, którego głównym zadaniem jest łapanie podań od →Quarterbacka. Pozycje w ofensywie>>>
Wybór kompensacyjny – wybór w →drafcie NFL przyznawany drużynom, które straciły więcej wolnych agentów niż pozyskały. Więcej o wyborach kompensacyjnych>>>
Z
Zebra – potoczna nazwa sędziego futbolu amerykańskiego, wywodząca się od charakterystycznych pasiastych strojów.
