Skąd się wzięły nazwy klubów NFL? Część 1: AFC

Są w NFL drużyny, które pod tą samą nazwą występują przeszło 100 lat. Inne wielokrotnie w ciągu swojej historii zmieniały tożsamość. Zapraszam was na dwuczęściowy artykuł, w którym pokrótce opowiem jak zmieniały się nazwy poszczególnych drużyn i skąd wzięła się ta pod którą występują obecnie.

Zobacz też: Skąd się wzięły nazwy klubów NFL? Część 2: NFC

Baltimore Ravens

W 1984 r. Jim Irsay, właściciel ówczesnych Baltimore Colts przeniósł drużynę do Indianapolis. To wstrząsnęło opinią publiczną w Baltimore. W latach 90-tych miasto próbowało pozyskać jeden z nowych klubów NFL. Zawiązał się nawet komitet pod robocza nazwą Baltimore Bombers (od produkowanego w mieście bombowca Martin B-26 Marauder, jednej z najsłynniejszych maszyn II wojny światowej). Jednak nowe drużyny zostały przyznane najpierw Charlotte (Carolina Panthers), a potem Jacksonville (Jaguars). Rams postanowili przenieść się do St. Louis. W tej sytuacji lokalne władze dogadały się z Artem Modellem, właścicielem Cleveland Browns. Modell miał problemy finansowe i obietnica publicznego wsparcia przyciągnęła go do stanu Maryland. Przed sezonem 1995 ogłosił, że przed kolejnym sezonem przenosi drużynę do Baltimore.

To wywołało ogromne kontrowersje. Browns byli jednym z najstarszych profesjonalnych klubów futbolowych w USA i mało kto wyobrażał sobie, by mogli grać gdzie indziej. Ostatecznie Modellowi pozwolono zabrać do Baltimore zawodników, pracowników klubu i sztab trenerski¹. Prawa do nazwy Browns, logotypu, barw, klubowych rekordów i całego dziedzictwa miały pozostać w Cleveland.

Nowa drużyna w Baltimore technicznie rzecz biorąc dołączyła do ligi, potrzebowała więc nowej nazwy. Ponad 33 tys. kibiców zagłosowało w plebiscycie. Ostatecznie wygrała nazwa Ravens (Kruki), zainspirowana poematem „The Raven” autorstwa Edgara Allena Poe. Ten pisarz, choć urodzony w Massachusetts, spędził w Baltimore sporą część swojej kariery, tu zmarł i jest pochowany.

Co ciekawe, nazwa nie była wolna. Od 1972 r. istnieli Baltimore Ravens, którzy rywalizowali w koszykówce na wózkach. Drużyna Modella odkupiła jednak od nich prawa do nazwy, a niepełnosprawni koszykarze przemianowali się na Maryland Ravens.

 

Buffalo Bills

Drużyna z Buffalo dołączyła do ligi AFL w 1960 r. i od początku do dziś nosi dokłądnie tę samą nazwę. To jedna z nielicznych drużyn, których logo pochodzi od nazwy reprezentowanego miasta (Buffalo to po angielski „bizon”), a nie od nazwy. W latach 20-tych XX w. w mieście działała profesjonalna drużyna Buffalo All-Americans, przemianowana potem na Buffalo Bisons, czyli „Bizony Bizon”, ale splajtowała w 1929 r.

W 1947 r. do Buffalo zawitała nowa liga All-America Football Conference, która miała być konkurencją dla NFL. Nowa drużyna znów miała przyjąć jakże oryginalną nazwę Buffalo Bisons, podobnie jak ówczesne zespoły baseballowe i hokejowe reprezentujące miasto na Niagarą. Jednak właściciel James Beruil ogłosił konkurs na nową nazwę, by odróżnić się od innych lokalnych ekip. Ostatecznie wygrało Buffalo Bills, gra słów, nawiązująca do legendarnego trapera i showmana Williama „Buffalo Billa” Cody’ego. Sam Buffalo Bill nie miał żadnych związków z miastem, mieszkał jedynie kilka lat w stanie Nowy Jork, w mieście Rochester, położonym o ok. 100 km. od Buffalo.

Pierwsi Buffalo Bills zostali częścią Cleveland Browns, gdy w 1950 r. AAFC została wchłonięta przez NFL, a Beruil otrzymał 1/4 akcji nowej drużyny.

Obecni Bills to zupełnie nowa drużyna, jednak popularność nazwy wśród miejscowych była tak duża, że oni również zostali nazwani Bills. Niektóre źródła sugerują, że zarówno drużyna AAFC, jak AFL/NFL została nazwana na cześć popularnego lokalnego zespołu muzycznego Buffalo Bills, wykonującego muzykę w stylu barbershop quartet.

 

Cincinnati Bengals

Obecna drużyna w Cincinnati powstała na skutek złości i rywalizacji. W 1963 r. nowy właściciel Cleveland Browns, Art Modell, zwolnił z klubu trenera i założyciela drużyny, Paula Browna. Ten postanowił założyć konkurencyjną drużynę w stanie Ohio². Ostatecznie wybór padł na Cincinnati, a nowa ekipa dołączyła do AFC w 1968 r. , choć było już wówczas wiadomo, ze konkurencyjne ligi AFL i NFL się połączą. By dodatkowo dopiec Modellowi, Brown wybrał na barwy swojej drużyny identyczny odcień pomarańczowego jak w Cleveland.

Skąd nazwa Bengals (Tygrysy Bengalskie)? Są na ten temat dwie teorie, choć nie wykluczają się wzajemnie. Jedna, dominująca, głosi, że to nawiązanie do historii lokalnego futbolu. W latach 1937-1941 istnieli już Cincinnati Bengals, którzy rywalizowali w kilku profesjonalnych ligach, a także grali mecze pokazowe (udało im się przy tej okazji pokonać Chicago Bears). Druga mówi, że inspiracją stał się jeden z najbardziej znanych na świecie ogrodów zoologicznych w Cincinnati, który pod koniec lat 60-tych XX w. mógł się pochwalić niezwykle rzadkim tygrysem bengalskim – albinosem.

Niemniej Bengals od początku aż do dziś grają pod jedną nazwą.

 

Cleveland Browns

O burzliwej historii Browns wspominałem już wyżej, przy okazji Ravens i Bengals.

W przeciwieństwie do historii samej drużyny, historia nazwy jest prozaiczna. Drużyna została nazwana na część Paula Browna, jednego z jej założycieli i pierwszego trenera, choć sam Brown nie był tym zachwycony. Szkoleniowiec został zwolniony 20 lat później, ale klub nadal nosił jego nazwisko.

Gdy Art Modell przeniósł drużynę do Baltimore, prawa do nazwy, barw i całego dziedzictwa pozostały w Cleveland, z obietnicą, ze Browns powrócą najpóźniej w 1999 r. I faktycznie, w 1999 r. do NFL dołączyła nowa drużyna, która kontynuuje tradycje legendarnych Clevaland Browns, choć każdy kto interesuje się NFL wie, że niestety niezbyt im to wychodzi.

 

Denver Broncos

Drużyna w Denver powstała… przypadkiem. Bob Howsam, właściciel lokalnej drużyny baseballowej, zbudował nowy, wielki stadion z myślą o udziale w nowo budowanej lidze. Liga jednak splajtowała, zanim zaczęła działać. Howsam został z długiem za wielki stadion, którego nie miał jak zapełnić. Ostatecznie postanowił założyć nową profesjonalną drużynę futbolu. Odmówiono mu prawa do klubu NFL, więc dołączył do nowo formującej się AFL i od 1960 r. drużyna istnieje pod obecną nazwą w mieście u stóp Gór Sklistych.

Nazwa jest wynikiem konkursu ogłoszonego wśród kibiców. Bronco to może oznaczać „mustanga”, ale tym terminem określa się też konie wystawiane w rodeo. Obie nazwy nawiązują do kowbojskiego dziedzictwa stanu Kolorado, przez wieki uznawanego za część Dzikiego Zachodu.

 

Houston Texans

To najmłodszy klub NFL, który po raz pierwszy zagrał w sezonie 2002. Jednak prawa do nowej drużyny zostały przyznane Bobowi McNairowi już w 1999 r. i klub, wspólnie z NFL, zaczęli poszukiwanie nowej nazwy. W odpowiedzi na ankietę online w ciągu tygodnia wpłynęło ponad 65 tys. propozycji.

Ostatecznie komitet ds. nazwy zawęził listę do pięciu finalistów: Apollos (Houston to centrum amerykańskiego przemysłu kosmicznego), Bobcats (Rysie), Stallions (Ogiery), Texans i Wildcatters (tym terminem określa się w Stanach osoby poszukujące złóż naftowych na niesprawdzonym terenie).

We wrześniu 2000 r. na publicznym wydarzeniu w Houston ujawniono, że ostatecznie wybrana została nazwa Texans. Istniało wcześniej kilka drużyn futbolowych o takich nazwach. Poprzednią byli Dallas Texans, którzy w 1962 r. przenieśli się do Kansas City. Lamar Hunt, właściciel Chiefs, pozwolił McNairowi i nowej drużynie na używanie tej nazwy.

 

Indianapolis Colts

Drużyna została powołana do życia w 1953 r. jako Baltimore Colts. Formalnie zupełnie nowa drużyna, jednak nazwa nawiązywała do poprzednich Baltimore Colts z All-America Football Conference, którzy zostali rozwiązani w 1951 r. Po dwóch sezonach bez drużyny w Baltimore, NFL ogłosiła, że zgodzi się na nową ekipę w tym mieście, jeśli w ciągu sześciu tygodni sprzeda się 15 tys. karnetów na cały sezon. Udało się to osiągnąć w niespełna pięć tygodni.

Oryginalna nazwa Colts to efekt głosowania kibiców. Termin ten oznacza źrebię, nie rewolwer colt i odnosi się do długiej tradycji hodowli koni i wyścigów konnych w Baltimore.

W 1984 r. właściciel Jim Irsay w kontrowersyjnych okolicznościach przeniósł klub do Indianapolis. Drużyna zachowała logo i barwy, przyjmując dzisiejszą nazwę Indianapolis Colts. Wielu byłych zawodników Colts było wściekłych, a klubowa legenda, Johnny Unitas, do końca życia wspierał Baltimore Ravens, a o Colts i Irsayu nie chciał słyszeć.

 

Jacksonville Jaguars

Powstanie klubu NFL w Jacksonville było sporą niespodzianką. Miasto zgłosiło swoją kandydaturę w 1989 r., gdy stało się jasne, że NFL szykuje się do pierwszego poszerzenia liczby drużyn od 1976 r. W 1991 r. kibice w głosowaniu wybrali nazwę dla potencjalnej drużyny. Jaguary wygrały z Panthers oraz dwoma nazwami znacznie bardziej kojarzącymi się z Florydą – Sharks (Rekiny) i Stingrays (Płaszczki). Jaguary co prawda historycznie występowały na Florydzie, ale obecnie sporadycznie widuje się je jedynie w pobliżu granicy meksykańskiej i większość badaczy ocenia, że są to koty przybyłe z Meksyku, a nie mieszkające i rozmnażające się w USA.

Ostatecznie NFL niespodziewanie przyznało Jacksonville nową drużynę. Miasto na Florydzie wygrało z faworyzowanymi rywalami: Baltimore, St. Louis i Memphis mimo niewielkiego (choć dynamicznie rosnącego) rynku telewizyjnego. Swój pierwszy sezon rozegrali w 1995 r., wspólnie z inną nowo utworzoną drużyną – Carolina Panthers.

 

Kansas City Chiefs

Drużyna powstała w 1960 r. jako Dallas Texans. Właściciel, Lamar Hunt, chciał dołączyć do NFL, jednak liga odrzuciła jego wniosek. W odpowiedzi założył konkurencyjną ligę AFL, która dekadę później połączyła się z NFL, stając się zalążkiem dzisiejszej AFC.

Texans osiągali spore sukcesy, ale NFL zdecydowała się umieścić w Dallas konkurencyjny klub – Dallas Cowboys. Choć Texans osiągali lepsze wyniki sportowe, NFL wciąż była ligą bardziej popularną i to Cowboys przyciągali więcej telewidzów i kibiców na stadion, który dzielili z Texans. Ostatecznie Hunt postanowił przenieść drużynę przed sezonem 1963. Początkowo rozważał Atlantę lub Miami, jednak ostatecznie dał się przekonać burmistrzowi Kansas City, Haroldowi Bartle.

Początkowo drużyna miała pozostać przy nazwie Texans (podobnie jak LA Lakers wciąż są Jeziorowcami, choć od dawna nie grają w krainie Wielkich Jezior), jednak fani domagali się zmiany. Ostatecznie wybór padł na Chiefs. Choć sam termin oznacza wodza, a kibice czasami nawiązują do indiańskiego folkloru, w rzeczywistości nazwa pochodzi od przydomka burmistrza Bartle’a. Burmistrz rozpoczął karierę polityczną od aktywnej działalności w lokalnym harcerstwie i tam stał się znany jako Wódz Samotny Niedźwiedź (Chief Lone Bear). Lokalna społeczność, świadoma jego roli w ściągnięciu drużyny, postanowiła uhonorować go w taki właśnie sposób.

Od sezonu 1963 drużyna nieprzerwanie występuje pod tą nazwą, a imię Lamara Hunta nosi trofeum wręczane drużynie, która wygra finał AFC.

 

Las Vegas Raiders

Raiders to jeden z najczęściej „migrujących” klubów NFL. Jednak druga część ich nazwy pozostawała stała.

Raiders powstali w 1960 r. trochę przez przypadek. Kiedy klub z Minnesoty dołączył do NFL zamiast do nowo powstałej AFL, nowa liga postanowiła przyznać klub miastu Oakland, choć… nikt tam o niego nie zabiegał. Ostatecznie drużynę sformowała grupa biznesmenów pod wodzą. Ystera „Cheta” Sody. Soda podobno faworyzował nazwę „Mavericks” (indywidualista, nonkonformista), ale w plebiscycie w lokalnej gazecie wygrali Señors (hiszp. „pan”). Nazwa była powszechnie wyszydzana, a konkurs uznany za ustawiony, bo Soda miał zwyczaj zwracać się do znajomych per „Señor”. Ostatecznie zdecydowano się na Raiders, czyli „Najeźdźcy”. Jak często w historii klubu, sporo w tym było przypadku, ale ostatecznie nazwa świetnie wpasowała się w nietypową kulturę drużyny.

W 1982 r. Al Davis, nowy właściciel Raiders, chciał przenieść drużynę do Los Angeles. Liga się nie zgodziła, ale Davis pozwał swoich partnerów biznesowych do sądu i… wygrał. Dzięki tej decyzji mógł przenieść drużynę do LA, a nazwa drużyny odpowiednio się zmieniła. Jednak stary stadion Los Angeles Coliseum nie spełniał oczekiwań Davisa, więc po porozumieniu z Oakland drużyna wróciła do tego miasta i pierwotnej nazwy w 1995 r.

Niestety ponownie pojawiły się problemy z rozbudową stadionu w Oakland. W 2015 r. Raiders ogłosili, że zamierzają wybudować nowy stadion w Los Angeles razem z Chargers i ponownie wyprowadzić się z Oakland. Jednak ostatecznie prawo do przenosin do LA otrzymali Rams. Jako nagrodę pocieszenia Raiders otrzymali zgodą na przenosiny do Las Vegas, które zostały sfinalizowane w 2020 r. Wtedy też drużyna przyjęła obecną nazwę.

 

Los Angeles Chargers

Drużyna została założona w 1960 r. jako jeden z klubów-założycieli AFL. Jak głosi legenda, nazwę wybrał ówczesny generalny menedżer Frank Leahy, któremu podobała się fanfara „Charge” na meczach baseballowych LA Dodgers i futbolowej drużyny Uniwersytetu Południowej Kalifornii (USC).

Po zaledwie roku w Los Angeles drużyna przeniosła się do San Diego, gdzie rozbudowano dla nich lokalny stadion, a w 1967 r. wybudowano kompletnie nowy obiekt. Jednak na początku XXI wieku stosunki klubu i miasta zaczęły się psuć. Ostatecznie właściciel Dean Spanos postanowił wrócić do LA, początkowo we współpracy z Markiem Davisem i jego Raiders. Jednak ich propozycja przegrała ze Stanem Kroenkem i Rams. Jako nagrodę Spanos dostał roczną opcję na dołączenie do Rams, na co ostatecznie się zdecydował0, a drużyna wróciła do nazwy Los Angeles Chargers.

 

Miami Dolphins

Drużyna powstała w 1965 r. w procesie rozszerzania ligi AFL. Początkowo właściciel Joe Robbie chciał umieścić drużynę w Filadelfii, ale inni właściciele klubów AFL nie zgodzili się na to, jako że istniała tam dobrze zakorzeniona drużyna NFL (Eagles), a historia pokazała, że kluby AFL przegrywają walkę na tym samym rynku z drużynami NFL.

Nazwa jest efektem otwartego konkursu. Niemal 20 tys. osób zgłosiło ponad tysiąc różnych nazw. Ostatecznie wybrano Dolphins („Delfiny”) zgłoszone przez 622 osoby. Robbie stwierdził, że nazwa mu się podoba, bo „Delfin to jedno z najszybszych i najmądrzejszych stworzeń w morzu”.

 

New England Patriots

Jeden z klubów-założycieli NFL spędził cała swoją historię w AFL i pierwszy sezon w zjednoczonej NFL jako Boston Patriots. Drużyna grała na kilku różnych obiektach w Bostonie, nie mając jednego domowego stadionu. W końcu w 1971 r. przenieśli się na nowo otwarty stadion w Foxborough na przedmieściach Bostonu. W związku z tym chcieli zmienić nazwę na Bay State Patriots – Bay State to oficjalny przydomek stanu Massachusetts – jednak NFL nie wyraziła na to zgody. W efekcie Patriots stali się jedyną drużyną w NFL, która nie reprezentuje jednego miasta lub stanu, ale cały region. Nowa Anglia to najbardziej wysunięta na północny wschód część USA i składa się z sześciu stanów: Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island i Vermont.

A skąd Patrioci? Nowa Anglia powszechnie uznawana jest za kolebkę amerykańskiej rewolucji, która doprowadziła do odłączenia się 13 amerykańskich kolonii od Wielkiej Brytanii i utworzenia USA. Ochotnicy walczący w tamtej wojnie o niepodległość byli znani właśnie jako „Patrioci”.

 

New York Jets

„Młodsi bracia” w nowojorskiej społeczności futbolowej znaleźli się wśród członków-założycieli AFL jako Titans of New York, czyli Tytani Nowego Jorku. Drużyna szybko popadła w problemy finansowe, które nasiliły się jeszcze, gdy wielu graczy odniosło urazy, łącznie z jednym śmiertelnym. Ostatecznie po trzech latach klub został sprzedany. Nowi właściciele wybrali nazwę Jets („Odrzutowce”) spośród rzekomo 500 propozycji zgłoszonych przez „wrogów, przyjaciół i agencje reklamowe”. Innymi nazwami branymi pod uwagę były Dodgers, Barrons i Gothams.³

Drużyna tłumaczyła, że nowa nazwa oddaje położenie stadionu między dwoma lotniskami (Jets i baseballowi Mets przenieśli się na Shea Stadium w 1964 r.) i jest symbolem prędkiej („speedy”), nowej epoki a także zaangażowania wszystkich pracowników klubu, by Nowy Jork dostał kolejny wartościowy zespół. Cóż…

 

Pittsburgh Steelers

Steelers są tak związani z miastem, a przemysł stalowy stanowi tak istotną część tożsamości Pittsburgha, że trudno sobie wyobrazić, by klub kiedykolwiek miał nazywać się inaczej. A jednak gdy w 1933 r. powołano do życia profesjonalną drużynę futbolu w tym mieście, przyjęła ona nazwę Pirates, taką samą jak profesjonalna drużyna baseballowa, która wynajmowała na mecze domowe futbolowych Pirates swój stadion.

Jednak w 1940 r. właściciel Art Rooney miał serdecznie dość używania cudzej nazwy i ogłoszono konkurs na nową. Oficjalnie „Steelers” zaproponowało 21 osób – każdy ze zwycięzców dostał podwójne karnety na wszystkie domowe mecze w tym sezonie, warte 5 dolarów (ok. 100 dolarów dzisiaj). Steelers nie było nowym pomysłem. Przynajmniej jedno (a prawdopodobnie więcej) lokalne liceum nazywało tak swoją drużynę sportową. Wśród propozycji w konkursie pojawiła się tez masa innych nazw związanych z przemysłem stalowym, jednak to właśnie „Stalowi” okazali się przydomkiem, pod którym stała się znana najlepsza drużyna lat 70-tych.

 

Tennessee Titans

Przez niemal 40 lat drużyna znana była jako Houston Oilers. Nic dziwnego, nim zaczęła się epoka lotów w kosmos, Houston kojarzyło się głownie z przemysłem naftowym, stąd „Nafciarze” było bardzo adekwatną nazwą. Ich założycielem i właścicielem był Bud Adams, jeden z pomysłodawców AFL. Jednak na przełomie lat 80-tych i 90-tych XX wieku konflikt o rozbudowę miejskiego stadionu w Houston sprawił, że Adams postanowił przeprowadzić drużynę do Nashville w stanie Tennessee.

Początkowo drużyna nazywała się Tennessee Oilers. Przez dwa lata mieli grać w Memphis, nim stadion w Nashville zostanie wykończony. Jednak nikt w Memphis nie był zainteresowany kibicowaniem drużynie, która ostatecznie miała znaleźć się w znienawidzonym Nashville. Z kolei fani w Nashville nie maili ochoty podróżować przeszło 300 km w jedn stronę na mecz. W efekcie Oilers przyciągali na stadion w Memphis mniej fanów, niż lokalne drużyny konkurencyjnych lig: USFL i XFL.

Kiedy nowa arena w Nashville była gotowa (1999), Adams postanowił zmienić nazwę jako symbol nowej epoki w historii klubu. Miała oddawać siłę, męstwo i inne kwalifikacje bohatera. Ostatecznie zdecydowano się na Titans („Tytani”), co stanowiło również nawiązanie do przydomka Nashville jako „Aten Południa” – w mieście znajduje się pełnowymiarowa replika greckiego Partenonu.

 

Czytaj dalej: Skąd się wzięły nazwy klubów NFL? Część 2: NFC

 

Zostań mecenasem bloga:

1. Choć główny trener, Bill Belichick, tak, ten Bill Belichick, został zwolniony. Przez lata między Belichickiem i Modellem panowała nieukrywana wrogość, a Modell podobno miał namawiać Roberta Krafta, by nie zatrudniał Belichicka w Patriots
2. Brown początkowo miał tylko 10% udziałów w nowej drużynie, ale przez lata on i jego syn Mike wykupowali innych udziałowców i dziś Mike Brown jest głównym właścicielem klubu
3. Osobiście żałuję trochę tej ostatniej. Wyobrażacie sobie te akcje promocyjne kolejnych filmów z „Batmanem” przy okazji meczów drużyny?